Nawigacja po nowej granicy handlu konwersacyjnego: Kompleksowa analiza programu ChatGPT Merchants

Streszczenie wykonawcze

Program ChatGPT Merchants stanowi fundamentalną zmianę w krajobrazie handlu elektronicznego, wprowadzając model znany jako “handel agencyjny” (agentic commerce). Inicjatywa ta przekształca ChatGPT z narzędzia do wyszukiwania informacji w aktywnego asystenta zakupowego, który może realizować transakcje w imieniu użytkownika bezpośrednio w interfejsie czatu. Główna propozycja wartości dla sprzedawców opiera się na uzyskaniu dostępu do ogromnej, liczącej ponad 700 milionów tygodniowo aktywnych użytkowników, bazy o wysokiej intencji zakupowej, za pośrednictwem nowego, niskotarciowego kanału sprzedaży. Model finansowy oparty jest wyłącznie na prowizji od zrealizowanych transakcji, szacowanej na konkurencyjnym poziomie około 2%, co stanowi radykalne odejście od dominujących na rynku modeli opartych na kosztownych reklamach.

Odkrywanie produktów ma charakter organiczny i jest sterowane algorytmem opartym na trafności, co przenosi ciężar inwestycji z budżetów reklamowych na jakość danych produktowych i optymalizację pod kątem silników odpowiedzi (Answer Engine Optimization, AEO). Niniejszy raport szczegółowo analizuje mechanikę programu, jego ramy finansowe, proces integracji operacyjnej oraz strategiczne implikacje dla sprzedawców. Kluczowe możliwości obejmują dostęp do ruchu o wyjątkowo wysokim współczynniku konwersji oraz przewagę konkurencyjną wynikającą z niskich kosztów, podczas gdy główne wyzwania to konieczność precyzyjnej optymalizacji danych, potencjalne osłabienie bezpośredniej relacji z marką oraz kwestie związane ze zgodnością i prywatnością danych w nowym środowisku transakcyjnym.  

Sekcja 1: Ekosystem ChatGPT Merchants: Zmiana paradygmatu w e-commerce

Wprowadzenie programu ChatGPT Merchants to nie tylko dodanie nowej funkcjonalności, ale zapowiedź nowej ery w handlu detalicznym online. Inicjatywa ta opiera się na fundamentalnych zmianach w zachowaniach konsumentów i technologii, tworząc nowy ekosystem, w którym granice między odkrywaniem, doradztwem a zakupem zacierają się. Zrozumienie tego paradygmatu jest kluczowe dla oceny strategicznego potencjału tego kanału.

1.1 Definicja handlu agencyjnego: Od wyszukiwarki do osobistego asystenta zakupowego

Tradycyjny handel elektroniczny opierał się na modelu, w którym wyszukiwarki, takie jak Google, dostarczały użytkownikom listę linków, pozostawiając im zadanie nawigacji, oceny i finalizacji zakupu na stronie sprzedawcy. Handel agencyjny (agentic commerce) całkowicie zmienia tę dynamikę. W tym modelu, zaawansowany asystent AI, taki jak ChatGPT, nie tylko dostarcza informacji, ale aktywnie wykonuje wieloetapowe zadania w imieniu użytkownika. ChatGPT przestaje być pasywnym źródłem wiedzy, a staje się cyfrowym osobistym asystentem zakupowym, który rozumie intencje wyrażone w języku naturalnym, porównuje oferty, a następnie inicjuje i ułatwia całą transakcję bez konieczności opuszczania interfejsu czatu.  

Najważniejszą strategiczną implikacją tego modelu jest “zapadnięcie się” tradycyjnego lejka marketingowego. W klasycznym e-commerce marketing koncentruje się na prowadzeniu klienta przez kolejne etapy: budowania świadomości (np. przez media społecznościowe), rozważania (np. przez wyszukiwarkę Google i recenzje) oraz konwersji (na stronie internetowej sprzedawcy). Handel agencyjny integruje te wszystkie etapy w jedną, płynną konwersację. Użytkownik, który wcześniej wykonałby serię oddzielnych działań na różnych platformach, teraz realizuje cały proces w ramach jednego dialogu z AI. W rezultacie, tradycyjne metryki i strategie związane z każdym etapem lejka, takie jak koszt za kliknięcie (CPC) czy współczynnik konwersji na stronie docelowej, tracą na znaczeniu w tym kanale. Nowym priorytetem staje się wpływanie na silnik rekomendacyjny AI w momencie odkrywania produktu, co stanowi fundamentalnie inne wyzwanie niż tradycyjne SEO czy reklama PPC.  

1.2 Doświadczenie “Instant Checkout”: Mapa podróży klienta

Funkcja “Instant Checkout” jest praktyczną realizacją koncepcji handlu agencyjnego. Proces zakupowy został zaprojektowany tak, aby był maksymalnie intuicyjny i pozbawiony barier. Typowa interakcja użytkownika przebiega następująco:

1. Zapytanie konwersacyjne: Użytkownik zadaje pytanie w języku naturalnym, wyrażając intencję zakupową, np. “najlepsze buty do biegania poniżej 400 zł” lub “prezent dla miłośnika ceramiki”.  
2. Odkrywanie produktu: ChatGPT analizuje zapytanie i prezentuje wyselekcjonowaną karuzelę trafnych, organicznych wyników produktowych. Każdy produkt jest przedstawiony ze zdjęciem, ceną, ocenami i krótkim podsumowaniem.  
3. Zakup w czacie: W przypadku produktów objętych programem, obok rekomendacji pojawia się przycisk “Kup” (“Buy”). Użytkownik klika go, co powoduje wyświetlenie okna, w którym potwierdza wstępnie wypełnione dane do wysyłki i płatności (obsługiwane przez Stripe, Apple Pay, Google Pay lub kartę zapisaną na koncie). Cały proces odbywa się bez opuszczania interfejsu czatu.  
4. Potwierdzenie zamówienia: Po sfinalizowaniu transakcji użytkownik otrzymuje potwierdzenie bezpośrednio w oknie czatu oraz standardową wiadomość e-mail od sprzedawcy. Historia zamówień jest dostępna w ustawieniach konta ChatGPT.  

Należy zaznaczyć, że w początkowej fazie program posiada pewne ograniczenia. Jest dostępny wyłącznie dla użytkowników i sprzedawców w Stanach Zjednoczonych i obsługuje jedynie zakupy pojedynczych produktów. OpenAI zapowiedziało jednak plany rozszerzenia funkcjonalności o koszyki z wieloma produktami oraz ekspansję na rynki międzynarodowe.  

1.3 Kluczowi gracze i partnerstwa: OpenAI, Stripe, Shopify i Etsy

Sukces i szybkie wdrożenie programu ChatGPT Merchants są możliwe dzięki strategicznym partnerstwom z kluczowymi graczami na rynku e-commerce i technologii płatniczych:

• OpenAI: Dostawca platformy, który wykorzystuje swoją ogromną bazę użytkowników (ponad 700 milionów tygodniowo) do stworzenia nowego miejsca docelowego dla handlu. OpenAI odpowiada za rozwój modelu AI, interfejs użytkownika oraz algorytm rekomendacji.  
• Stripe: Główny partner technologiczny w zakresie płatności. Stripe nie tylko dostarcza bezpieczną infrastrukturę do przetwarzania transakcji, ale jest również współtwórcą fundamentalnego protokołu technicznego (Agentic Commerce Protocol), który stanowi podstawę całego systemu.  
• Partnerzy startowi:
  • Etsy: Pierwsza platforma zintegrowana w momencie startu programu, udostępniająca produkty od amerykańskich sprzedawców. Partnerstwo z Etsy zapewnia natychmiastowy dostęp do unikalnych, rzemieślniczych produktów, co jest idealne do testowania rekomendacji opartych na bardziej złożonych, opisowych zapytaniach.  
  • Shopify: Najważniejszy nadchodzący partner, który wkrótce włączy do programu ponad milion sprzedawców. Integracja z Shopify zapewni masową skalę, wprowadzając do ekosystemu ChatGPT setki milionów produktów z różnych kategorii, w tym od znanych marek jak Glossier, SKIMS czy Spanx. To partnerstwo jest kluczowe dla ugruntowania pozycji ChatGPT jako poważnego gracza w e-commerce.  

Sekcja 2: Ramy finansowe: Dekonstrukcja struktury prowizji i kosztów

Zrozumienie modelu finansowego programu ChatGPT Merchants jest kluczowe dla oceny jego rentowności i porównania z istniejącymi kanałami sprzedaży. OpenAI wprowadza model, który radykalnie różni się od dominujących na rynku systemów opartych na reklamie, stawiając na prostotę i wydajność.

2.1 Model prowizyjny: “Niewielka opłata” od zrealizowanych transakcji

Program działa w oparciu o czysty model performance. Sprzedawcy ponoszą koszt wyłącznie w postaci “niewielkiej opłaty” (small fee) naliczanej od sfinalizowanych zakupów dokonanych za pośrednictwem funkcji Instant Checkout. Model ten ma kilka kluczowych cech:  

• Płatność za wynik: Opłata jest pobierana tylko wtedy, gdy dojdzie do sprzedaży. Nie ma żadnych kosztów stałych, opłat za wystawienie produktu ani opłat za kliknięcia.  
• Brak kosztów dla konsumenta: Usługa jest całkowicie bezpłatna dla kupujących. Ceny produktów nie są podwyższane w celu pokrycia prowizji, a korzystanie z Instant Checkout nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi opłatami dla użytkownika.  
• Zgodność interesów: Prowizja jest zwracana sprzedawcy w przypadku zwrotu produktu przez klienta. Taki mechanizm sprawia, że interesy OpenAI są w pełni zbieżne z interesami sprzedawcy – obie strony zarabiają tylko na udanych, niezwróconych transakcjach.  

2.2 Analiza cenowa: Szacowana stawka prowizji (~2%) i benchmarking konkurencyjny

Chociaż OpenAI oficjalnie nie ujawniło dokładnej procentowej stawki prowizji, analizy branżowe oraz publiczne wypowiedzi CEO Sama Altmana sugerują, że jej wysokość wynosi około 2%. Taka stawka jest celowo pozycjonowana jako wysoce konkurencyjna i ma na celu zakłócenie obecnego porządku na rynku e-commerce.  

Niska prowizja nie jest jedynie atrakcyjną ceną, ale strategicznym narzędziem, zaprojektowanym w celu szybkiego zdobycia udziału w rynku kosztem obecnych liderów. Model ten stanowi bezpośrednie wyzwanie dla wysokich stawek prowizyjnych pobieranych przez platformy takie jak Amazon oraz dla modelu biznesowego Google, który jest uzależniony od przychodów z reklam. Badania wskazują na ogromne koszty ponoszone przez sprzedawców na platformach takich jak Amazon, gdzie wydatki na reklamę w 2024 roku sięgnęły 56,2 miliarda dolarów, a marże sieci retail media sięgają 50-70%. W tym kontekście, szacowana prowizja OpenAI na poziomie 2% jest o 83-87% niższa niż historyczne prowizje Google Shopping (12%) czy typowe opłaty Amazon (15%). Oferując model oparty na wynikach, przy ułamku kosztów tradycyjnej reklamy lub opłat marketplace, OpenAI tworzy propozycję wartości, która jest niemal nie do odrzucenia dla sprzedawców. Stawia to ich przed strategicznym dylematem: kontynuować płacenie wysokich kosztów za gwarantowany wolumen na Amazon/Google, czy zainwestować w optymalizację danych dla potencjalnie wysokodochodowej, organicznej sprzedaży w ChatGPT. Ta niska opłata jest głównym motorem napędowym adopcji i największym zagrożeniem dla modeli biznesowych obecnych gigantów.  

Poniższa tabela przedstawia porównanie modelu ChatGPT Merchants z głównymi konkurentami.

Tabela 1: Krajobraz konkurencyjny: Porównanie prowizji i modeli biznesowych

2.3 Wyjaśnienie: Dlaczego nie ma “budżetu reklamowego”

Zapytanie dotyczące “budżetu reklamowego” jest bezpośrednio adresowane przez naturę programu. Model ChatGPT Merchants jest fundamentalnie inny od systemów pay-to-play stosowanych przez Google czy Amazon.

Wyniki wyszukiwania produktów są organiczne, niesponsorowane i pozycjonowane wyłącznie na podstawie ich trafności dla zapytania użytkownika. Sprzedawcy nie mają możliwości płacenia za podniesienie pozycji swoich produktów w rankingu. Oznacza to całkowite odejście od dominującego modelu reklamy w e-commerce, który opiera się na licytowaniu stawek za widoczność. W rezultacie, inwestycja, jaką muszą ponieść sprzedawcy, przenosi się z wydatków na media (reklamę) na zapewnienie wysokiej jakości danych i optymalizację treści pod kątem nowego paradygmatu, jakim jest AEO.  

Sekcja 3: Mechanika widoczności: Opanowanie organicznego odkrywania w ChatGPT

Ta sekcja stanowi strategiczny rdzeń raportu, wyjaśniając, jak odnieść sukces w systemie, w którym nie ma tradycyjnych reklam. Zrozumienie algorytmu i czynników rankingowych jest kluczowe dla skutecznego pozycjonowania produktów w nowym kanale konwersacyjnym.

3.1 Jak pozycjonowane są produkty: Algorytm oparty na trafności, a nie sponsoringu

OpenAI wielokrotnie podkreśla, że wyniki produktowe są “organiczne i niesponsorowane, pozycjonowane wyłącznie na podstawie trafności dla użytkownika”. System nie działa w oparciu o słowa kluczowe, ale analizuje intencje użytkownika, biorąc pod uwagę całe zapytanie, kontekst bieżącej rozmowy oraz zapamiętane wcześniej preferencje (funkcja “Memory”).  

Kluczowe czynniki wpływające na to, które produkty zostaną wyświetlone, to:

• Strukturalne metadane: Informacje pochodzące bezpośrednio z plików danych produktowych (product feeds) dostarczanych przez sprzedawców oraz z danych strukturalnych (Schema.org) na stronach internetowych.  
• Treści zewnętrzne (third-party content): Algorytm bierze pod uwagę sygnały z całego internetu, takie jak publicznie dostępne recenzje klientów, dyskusje na forach internetowych oraz wzmianki w redakcyjnych przewodnikach zakupowych i artykułach typu “best of”.  
• Atrybuty produktu: Czynniki takie jak cena, dostępność, jakość oraz to, czy sprzedawca jest głównym producentem danego towaru, są brane pod uwagę przy tworzeniu rankingu.  

3.2 Answer Engine Optimization (AEO): Nowy podręcznik odkrywania produktów

W kontekście AI konwersacyjnej, tradycyjne SEO ewoluuje w nową dyscyplinę: “Answer Engine Optimization” (AEO). AEO nie koncentruje się na zdobywaniu jak najwyższej pozycji na liście linków, ale na strukturyzowaniu treści w taki sposób, aby platformy AI mogły je znaleźć, zrozumieć i zacytować jako najbardziej wiarygodną i kompletną odpowiedź na zapytanie użytkownika. W praktyce oznacza to zmianę myślenia z targetowania pojedynczych słów kluczowych na dopasowywanie treści do złożonych, konwersacyjnych zapytań, które odzwierciedlają rzeczywiste potrzeby i problemy klientów.  

3.3 Kluczowe dźwignie optymalizacji: Pliki danych, dane strukturalne i walidacja zewnętrzna

Skuteczna strategia AEO opiera się na trzech filarach, które muszą być solidnie wdrożone:

1. Wysokiej jakości plik danych produktowych (Product Feed): Jest to absolutnie kluczowe i nienegocjowalne źródło informacji dla ChatGPT. Plik ten musi być szczegółowy, dokładny i często aktualizowany (nawet co 15 minut), aby odzwierciedlać realne stany magazynowe i ceny. Musi zawierać wszystkie istotne atrybuty, takie jak unikalne identyfikatory (GTIN), warianty (kolor, rozmiar), wyczerpujące opisy i wysokiej jakości zdjęcia.  
2. Techniczna optymalizacja na stronie (On-Site): Implementacja solidnych znaczników Schema.org (w szczególności typów Product, Offer, AggregateRating) na stronach produktowych jest niezbędna, aby AI mogła poprawnie zinterpretować informacje. Równie ważne jest upewnienie się, że strona internetowa jest w pełni dostępna dla botów indeksujących OpenAI (takich jak OAI-SearchBot) i nie jest blokowana w pliku  

robots.txt.  

3. Autorytet zewnętrzny i dowód społeczny (Off-Site): Algorytm ChatGPT przywiązuje dużą wagę do sygnałów zewnętrznych, które potwierdzają jakość i wiarygodność produktu. Obejmuje to zarówno liczbę i sentyment recenzji klientów na różnych platformach, jak i wzmianki w autorytatywnych rankingach, recenzjach redakcyjnych, blogach i publikacjach branżowych.  

Przejście na model AEO demokratyzuje widoczność w e-commerce. W przeciwieństwie do platform opartych na reklamie, gdzie największe budżety często gwarantują zwycięstwo, organiczny model ChatGPT stwarza szansę dla mniejszych marek. Firmy, które wyróżniają się doskonałą jakością danych, autentyczną walidacją ze strony klientów (recenzje) i pozytywnymi wzmiankami w mediach, mogą konkurować, a nawet przewyższać większych graczy. Czynniki rankingowe, takie jak jakość danych i dowód społeczny, nie są zarezerwowane dla dużych korporacji. Mały sklep na Shopify może stworzyć idealny plik produktowy, wdrożyć bezbłędne dane strukturalne i generować autentyczne, pozytywne recenzje. Jak zauważono w analizach, “mniejsze marki z czystymi danymi i silnym głosem klienta mogą wejść do konwersacji, w których nigdy nie prześcignęłyby wielkiego detalisty w Google”. Pole bitwy o widoczność przenosi się z domu aukcyjnego (licytacji reklam) do arkusza danych. Zwycięzcą nie jest ten, kto zaoferuje najwyższą stawkę, ale ten, kto jest najlepiej zorganizowanym, najbardziej transparentnym i najlepiej ocenianym sprzedawcą. To głęboka zmiana zasad gry w handlu elektronicznym.  

3.4 Rola “Instant Checkout” w rankingu sprzedawców

Należy wyjaśnić kluczowy niuans dotyczący wpływu funkcji Instant Checkout na pozycję w rankingu. OpenAI jasno komunikuje, że włączenie tej funkcji nie powoduje automatycznego podniesienia pozycji produktu w początkowych wynikach rekomendacji. Algorytm w pierwszej kolejności skupia się na trafności samego produktu względem zapytania.  

Jednakże, w sytuacji, gdy wielu sprzedawców oferuje ten sam produkt, włączenie Instant Checkout staje się pozytywnym czynnikiem rankingowym. Jest to traktowane jako element “optymalizacji doświadczenia użytkownika”, obok takich czynników jak cena, dostępność i jakość sprzedawcy. W praktyce funkcja ta działa jak “przełamywacz remisu” (tie-breaker), dając przewagę tym sprzedawcom, którzy oferują użytkownikowi najprostszą i najbardziej płynną ścieżkę do zakupu.  

Poniższa tabela zawiera praktyczną listę kontrolną, która przekłada abstrakcyjne koncepcje AEO na konkretne, wykonalne zadania.

Tabela 2: Lista kontrolna Answer Engine Optimization (AEO) dla sprzedawców ChatGPT

Sekcja 4: Integracja operacyjna: Od wdrożenia do realizacji zamówień

Ta sekcja omawia praktyczne aspekty dołączenia do programu ChatGPT Merchants, od wymagań początkowych po codzienne zarządzanie zamówieniami. Kluczowym elementem strategii OpenAI jest minimalizacja barier wejścia i płynna integracja z istniejącymi systemami sprzedawców.

4.1 Kwalifikowalność i jak zacząć: Przewodnik krok po kroku

• Aktualna kwalifikowalność: W momencie uruchomienia program jest dostępny dla użytkowników z USA dokonujących zakupów od sprzedawców z siedzibą w USA.  
• Ścieżki wdrożenia: Istnieją dwie główne drogi dołączenia do programu, w zależności od platformy e-commerce sprzedawcy:
  1. Sprzedawcy platformowi (Etsy/Shopify): Sprzedawcy korzystający z tych platform są automatycznie kwalifikowani do udziału. Integracja jest zarządzana na poziomie platformy, co oznacza, że indywidualni sprzedawcy nie muszą przechodzić przez oddzielny proces aplikacyjny ani techniczną implementację. Wystarczy, że włączą odpowiednią funkcję, gdy zostanie ona udostępniona. Sprzedawcy Shopify mogą zapisać się na powiadomienia o dostępności na dedykowanej stronie.  
  2. Inni sprzedawcy (np. Adobe Commerce/Magento, platformy własne): Program jest otwarty dla każdego sprzedawcy, który jest w stanie zbudować bezpośrednią integrację. Proces ten składa się z kilku kroków: złożenie aplikacji za pośrednictwem portalu chatgpt.com/merchants, przygotowanie i udostępnienie pliku danych produktowych oraz techniczna implementacja protokołu Agentic Commerce Protocol (ACP). OpenAI wdraża nowych partnerów w sposób ciągły (rolling basis).  

4.2 Zarządzanie zamówieniami i realizacja: Integracja z istniejącymi systemami

Jedną z największych zalet operacyjnych programu jest to, że nie wymaga on od sprzedawców wdrażania nowego systemu do zarządzania zamówieniami. Cały proces jest zaprojektowany tak, aby integrować się z istniejącymi przepływami pracy.  

• W przypadku sprzedawców Shopify, zamówienia złożone przez ChatGPT będą automatycznie pojawiać się w panelu administracyjnym Shopify, oznaczone odpowiednim źródłem. Będą one traktowane tak samo jak każde inne zamówienie, co pozwala na ich obsługę przy użyciu tych samych procesów.  
• Kluczową zasadą jest to, że sprzedawca pozostaje “merchant of record”. Oznacza to, że zachowuje pełną kontrolę i odpowiedzialność za cały cykl życia zamówienia: akceptację lub odrzucenie, przetwarzanie płatności, realizację wysyłki, obsługę zwrotów oraz całą komunikację z klientem po dokonaniu zakupu. ChatGPT działa jedynie jako pośrednik ułatwiający transakcję.  

4.3 “Panel administracyjny”: Wykorzystanie istniejących narzędzi i ChatGPT Agent

W odpowiedzi na pytanie o dedykowany “panel” lub “dashboard” do zarządzania kampanią, dostępne informacje wskazują, że OpenAI nie dostarcza odrębnego, wyspecjalizowanego panelu analitycznego dla sprzedawców. Zamiast tego, zarządzanie i analiza opierają się na kombinacji istniejących i nowych narzędzi:

• Analityka platformy e-commerce: Panel administracyjny Shopify (lub innej platformy) będzie głównym źródłem danych o sprzedaży, odpowiednio tagując zamówienia pochodzące z ChatGPT.  
• Śledzenie UTM: ChatGPT automatycznie dodaje parametr utm_source=chatgpt.com do linków wychodzących. Pozwala to na śledzenie ruchu i analizę jego zachowania w standardowych narzędziach analitycznych, takich jak Google Analytics.  
• Narzędzia analityczne firm trzecich: Rynek już zaczyna reagować na nową rzeczywistość, a specjalistyczne platformy analityczne wprowadzają funkcje do monitorowania widoczności i wydajności w środowiskach AI.  
• ChatGPT Agent do analizy na żądanie: Sprzedawcy mogą wykorzystać funkcję ChatGPT Agent jako potężne narzędzie do samodzielnej analizy. Przesyłając pliki CSV z danymi sprzedażowymi, informacjami o konkurencji czy opiniami klientów, mogą w języku naturalnym zlecać AI tworzenie raportów, wykresów i podsumowań bez potrzeby pisania kodu.  

Brak dedykowanego panelu administracyjnego jest celowym wyborem strategicznym OpenAI, mającym na celu obniżenie bariery wejścia. Integrując się z istniejącymi przepływami pracy, takimi jak panel Shopify, OpenAI sprawia, że adopcja nowego kanału jest niemal bezproblemowa dla milionów sprzedawców. Eliminuje to potrzebę szkolenia personelu i uczenia się obsługi nowego interfejsu, co jest częstą przeszkodą spowalniającą wdrażanie nowych technologii. Ta strategia, choć poświęca potencjalne przychody z własnego pakietu analitycznego, priorytetowo traktuje szybki wzrost ekosystemu i osiągnięcie efektu sieciowego.

4.4 Zarządzanie katalogiem produktów: Promocja całościowa vs. częściowa

Czy możliwe jest promowanie tylko wybranych produktów. Odpowiedź brzmi: tak, a mechanizmem kontrolnym jest plik danych produktowych (product feed). Sprzedawca ma pełną i wyłączną kontrolę nad tym, które produkty zostaną zawarte w pliku danych przesyłanym do OpenAI.  

Daje to możliwość strategicznego zarządzania ofertą w kanale ChatGPT. Sprzedawca może zdecydować się na:

• Włączenie całego katalogu produktów.
• Promowanie tylko podzbioru najlepiej sprzedających się artykułów.
• Udostępnienie wyłącznie produktów o odpowiednio wysokiej marży, która komfortowo pokryje prowizję.
• Testowanie nowych produktów w tym kanale przed wprowadzeniem ich do szerszej dystrybucji.

Sekcja 5: Kręgosłup technologiczny: Zrozumienie protokołu Agentic Commerce Protocol (ACP)

U podstaw funkcjonalności Instant Checkout leży zaawansowana technologia, która umożliwia bezpieczną i skalowalną komunikację między różnymi systemami. Zrozumienie jej działania jest kluczowe dla oceny dojrzałości i potencjału całego ekosystemu.

5.1 Czym jest ACP?: Otwarty standard dla transakcji napędzanych przez AI

Agentic Commerce Protocol (ACP) to otwarty standard techniczny, opracowany wspólnie przez OpenAI i Stripe, który stanowi fundament dla funkcji Instant Checkout.  

• Definicja: ACP definiuje wspólny “język” i zestaw reguł, które pozwalają agentom AI (takim jak ChatGPT), systemom sprzedawców i procesorom płatności na bezpieczną i ustandaryzowaną komunikację w celu sfinalizowania zakupu.  
• Otwartość (Open Source): Kluczową cechą protokołu jest jego otwartość – jest on udostępniany na licencji Apache 2.0. Ma to na celu zachęcenie do szerokiej adopcji przez całą branżę i uniknięcie uzależnienia od jednego dostawcy (vendor lock-in).  

5.2 Jak działa ACP: Bezpieczna i agnostyczna platformowo integracja

Architektura ACP została zaprojektowana z myślą o elastyczności i bezpieczeństwie.

• Zasada “zbuduj raz, podłącz wszędzie”: Protokół pozwala sprzedawcom na jednorazową implementację, która teoretycznie umożliwia połączenie z dowolnym agentem AI kompatybilnym z ACP, a nie tylko z ChatGPT.  
• Przepływ techniczny: Proces polega na tym, że agent AI wysyła wywołania API do backendu sprzedawcy w celu zainicjowania i zarządzania sesją zakupową. System sprzedawcy w odpowiedzi waliduje szczegóły, takie jak dostępność towaru i aktualna cena, a następnie potwierdza stan koszyka. Techniczna integracja wymaga od sprzedawcy implementacji punktów końcowych REST oraz webhooków zgodnie ze specyfikacją ACP dostarczoną przez OpenAI.  

Decyzja OpenAI o stworzeniu ACP jako otwartego standardu jest bezpośrednią strategiczną odpowiedzią na działania konkurencji, w szczególności na własny protokół Google (AP2). Jest to gra o ustanowienie fundamentalnej infrastruktury dla całego przyszłego ekosystemu handlu agencyjnego. Celem nie jest tylko umożliwienie zakupów w ChatGPT, ale uczynienie z ACP dominującego standardu, swoistego “HTTP dla transakcji AI”, który będzie używany przez wszystkich przyszłych agentów AI i sprzedawców. Jeśli ta strategia się powiedzie, OpenAI i Stripe znajdą się w centrum nowego paradygmatu handlu, podobnie jak protokół TCP/IP stał się fundamentem internetu. Nie budują oni jedynie funkcji w aplikacji; budują tory kolejowe dla całej nowej gospodarki cyfrowej.

5.3 Przetwarzanie płatności: Rola Stripe i wsparcie dla innych procesorów

ACP został zaprojektowany jako protokół agnostyczny pod względem płatności, co daje sprzedawcom dużą elastyczność.  

• Bezpieczeństwo transakcji: System wykorzystuje bezpieczne, szyfrowane tokeny płatnicze (Shared Payment Tokens – SPT), których zakres jest ograniczony do konkretnego sprzedawcy i określonej kwoty transakcji. Agent AI nigdy nie ma dostępu do surowych danych karty płatniczej użytkownika, co zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa.  
• Brak konieczności zmiany procesora płatności: Sprzedawcy nie muszą przechodzić na Stripe, aby korzystać z programu.
  • Jeśli sprzedawca już korzysta ze Stripe, integracja może być niezwykle prosta i sprowadzać się do dodania jednej linijki kodu.  
  • Jeśli sprzedawca korzysta z innego procesora płatności (np. Adyen, PayPal), nadal może uczestniczyć w programie. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu API Shared Payment Token od Stripe lub poprzez adaptację otwartej specyfikacji Delegated Payments zawartej w ACP.  

Sekcja 6: Analiza strategiczna: Możliwości, ryzyka i przyszłość handlu konwersacyjnego

Po przeanalizowaniu mechanizmów działania, modelu finansowego i technologii, można dokonać oceny strategicznej programu, identyfikując jego potencjał do zmiany rynku oraz kluczowe czynniki, które sprzedawcy muszą wziąć pod uwagę.

6.1 Zakłócenie rynku: Bezpośrednie wyzwanie dla dominacji Google i Amazon

Program ChatGPT Merchants stanowi fundamentalne zagrożenie dla dwóch filarów współczesnego e-commerce: Google, dominującego w fazie odkrywania produktów (poprzez reklamy w wyszukiwarce), oraz Amazon, lidera w dziedzinie transakcji (jako marketplace i platforma reklamowa).  

• ChatGPT oferuje organiczne odkrywanie produktów, co jest przeciwieństwem modelu Amazon, który w dużej mierze stał się systemem pay-to-play, gdzie widoczność zależy od wydatków na reklamę.  
• Jednocześnie, płynny proces zakupowy w czacie omija tradycyjną ścieżkę Google, która opiera się na modelu “reklama -> kliknięcie -> strona docelowa -> konwersja”.

6.2 Kluczowe możliwości dla sprzedawców

• Dostęp do ruchu o wysokiej intencji i wysokiej konwersji: Chociaż początkowy wolumen ruchu z ChatGPT może być niższy w porównaniu z gigantami takimi jak Google, jego jakość jest bezprecedensowa. Współczynniki konwersji są szacowane na 2 do 4 razy wyższe niż średnie dla witryn e-commerce. Wynika to z faktu, że użytkownik, zanim kliknie link, przechodzi już przez szczegółową fazę rozważania i kwalifikacji produktu w dialogu z AI.  
• Konkurencyjny model finansowy: Niska, oparta na wynikach prowizja oferuje potencjalnie znacznie wyższy zwrot z inwestycji (ROI) w porównaniu z rosnącymi kosztami pozyskania klienta (CAC) na dotychczasowych platformach. Pozwala to na bardziej przewidywalne i efektywne skalowanie sprzedaży.  
• Przewaga wczesnego wdrożenia (Early-Mover Advantage): Sprzedawcy, którzy już teraz zainwestują w optymalizację pod kątem AEO, mogą zbudować autorytet i widoczność w kanale, zanim stanie się on nasycony konkurencją. Wczesne opanowanie zasad rządzących nowym ekosystemem może stworzyć trwałą przewagę konkurencyjną.  

6.3 Zidentyfikowane ryzyka i ograniczenia

• Osłabienie marki i utrata bezpośredniej relacji z klientem: Transakcja odbywa się w interfejsie ChatGPT, poza środowiskiem wizualnym i doświadczeniem budowanym przez markę na jej własnej stronie. Może to osłabić bezpośrednią relację z klientem i utrudnić budowanie długoterminowej lojalności.  
• Zgodność z przepisami i prywatność danych: Uzyskanie wyraźnej zgody na marketing po zakupie stanowi poważne wyzwanie, ponieważ w procesie zakupowym w czacie nie ma miejsca na tradycyjne banery cookie czy checkboxy. Sprzedawcy muszą zaktualizować swoje polityki prywatności i bardzo ostrożnie podchodzić do wykorzystywania danych klientów pozyskanych z tego kanału.  
• Obecne ograniczenia programu: Program jest wciąż w początkowej fazie rozwoju. Ograniczenia takie jak obsługa tylko pojedynczych produktów w koszyku, dostępność wyłącznie w USA oraz potencjalne opóźnienia w synchronizacji danych (nieaktualne ceny lub stany magazynowe) stanowią krótkoterminowe wyzwania operacyjne.  

Centralnym dylematem strategicznym dla sprzedawców jest kompromis między wydajnością a doświadczeniem. ChatGPT oferuje niezrównaną wydajność transakcyjną (wysoka konwersja, niski współczynnik tarcia) kosztem generycznego, kontrolowanego przez platformę doświadczenia użytkownika. Zmusza to marki do podjęcia decyzji, czy priorytetem są natychmiastowe, efektywne sprzedaże, czy długoterminowe budowanie marki i bezpośrednich relacji z klientami. Sprzedawca oferujący produkt standaryzowany, gdzie cena i wygoda są kluczowymi czynnikami decyzyjnymi, uzna wydajność ChatGPT za niezwykle atrakcyjną. Z kolei marka luksusowa lub niszowa, której wartość opiera się na starannie wykreowanym doświadczeniu na stronie, opowiadaniu historii i budowaniu społeczności, może uznać generyczny interfejs ChatGPT za szkodliwy dla swojego wizerunku. Decyzja o wdrożeniu programu nie jest więc prostym “tak/nie”, ale strategiczną kalkulacją opartą na specyficznej propozycji wartości i pozycjonowaniu rynkowym marki.

6.4 Mapa drogowa: Koszyki z wieloma produktami, ekspansja międzynarodowa i ewolucja

OpenAI jasno zakomunikowało swoje plany na przyszłość, które obejmują:

• Dodanie obsługi koszyków z wieloma produktami (multi-item carts).
• Rozszerzenie programu na większą liczbę sprzedawców, wykraczając poza partnerstwo z Shopify.
• Udostępnienie programu na rynkach międzynarodowych.  

Krajobraz konkurencyjny protokołów (ACP vs. AP2 od Google) będzie się nadal rozwijał, co prawdopodobnie doprowadzi do sytuacji, w której sprzedawcy będą musieli z czasem obsługiwać wiele standardów, aby zapewnić sobie maksymalny zasięg w różnych ekosystemach AI.  

Sekcja 7: Wnioski i praktyczne rekomendacje dla sprzedawców

Analiza programu ChatGPT Merchants ujawnia, że jest to znacznie więcej niż nowa funkcja – to zwiastun fundamentalnej zmiany w sposobie, w jaki konsumenci będą odkrywać i kupować produkty. Dla sprzedawców stanowi to zarówno ogromną szansę, jak i strategiczne wyzwanie, wymagające adaptacji do nowych zasad gry.

7.1 Podsumowanie kluczowych ustaleń

• Nowy kanał sprzedaży: ChatGPT Merchants to nowy, oparty na wynikach kanał sprzedaży, który wykorzystuje model prowizyjny o rewolucyjnie niskiej, szacowanej na ~2% stawce.
• Zmiana zasad widoczności: Sukces w tym kanale nie zależy od budżetu reklamowego, ale od organicznego rankingu opartego na trafności. Wymaga to od sprzedawców opanowania nowej dyscypliny – Answer Engine Optimization (AEO), która koncentruje się na jakości danych produktowych, danych strukturalnych i zewnętrznych sygnałach zaufania.
• Niskie bariery operacyjne: Program jest zaprojektowany tak, aby integrować się z istniejącymi systemami e-commerce (np. Shopify), co minimalizuje koszty i złożoność wdrożenia. Sprzedawca zachowuje pełną kontrolę jako “merchant of record”.
• Strategiczny kompromis: Główny dylemat dla marek to wybór między wydajnością transakcyjną oferowaną przez płynny proces zakupowy w ChatGPT a kontrolą nad doświadczeniem klienta i budowaniem bezpośredniej relacji, co jest domeną własnej strony internetowej.

7.2 Strategiczna lista kontrolna do oceny i wdrożenia programu

Poniższa lista kontrolna ma na celu pomoc decydentom w podjęciu świadomej decyzji o zaangażowaniu w program ChatGPT Merchants oraz w zaplanowaniu kolejnych kroków.

1. Ocena finansowa:
   • [ ] Czy marże na naszych kluczowych produktach pozwalają na komfortowe pokrycie prowizji w wysokości ~2-5%? (Należy założyć pewien bufor na wypadek przyszłych zmian w cenniku).
   • [ ] Jak potencjalny zwrot z inwestycji (ROI) z tego kanału, biorąc pod uwagę wysokie współczynniki konwersji, wypada w porównaniu z naszymi obecnymi kosztami pozyskania klienta (CAC) w kanałach takich jak Google Ads czy Facebook Ads?
2. Audyt gotowości danych (AEO):
   • [ ] Czy posiadamy czysty, szczegółowy i regularnie aktualizowany plik danych produktowych (product feed)?
   • [ ] Czy dysponujemy zasobami technicznymi do wdrożenia i utrzymania zaawansowanych danych strukturalnych (Schema.org) na naszych stronach produktowych? (Patrz Tabela 2).
   • [ ] Czy nasza strategia pozyskiwania recenzji klientów jest skuteczna i generuje stały napływ opinii na różnych platformach?
3. Dopasowanie do strategii marki:
   • [ ] Czy nasza marka konkuruje głównie ceną i wygodą (dobre dopasowanie do kanału), czy raczej unikalnym doświadczeniem, opowiadaniem historii i budowaniem społeczności (potencjalny konflikt)?
   • [ ] Czy jesteśmy gotowi na potencjalne osłabienie bezpośredniej kontroli nad doświadczeniem zakupowym w zamian za dostęp do nowego, wydajnego kanału sprzedaży?
4. Przegląd zgodności z przepisami:
   • [ ] Czy jesteśmy przygotowani na aktualizację naszej polityki prywatności, aby uwzględnić przetwarzanie danych w ramach transakcji poza naszą witryną?
   • [ ] Czy mamy opracowany proces pozyskiwania zgód na komunikację marketingową od klientów pozyskanych przez ChatGPT, zgodny z RODO/GDPR i innymi lokalnymi przepisami?
5. Gotowość operacyjna:
   • [ ] Czy nasze obecne systemy (np. panel Shopify, system ERP) są gotowe na przyjmowanie i obsługę zamówień z nowego, zautomatyzowanego źródła?
   • [ ] Czy nasz zespół obsługi klienta jest przygotowany na obsługę zapytań specyficznych dla zakupów dokonanych za pośrednictwem AI?
6. Podejście “zacznij od małych kroków i mierz wyniki”:
   • [ ] Jeśli decyzja jest pozytywna, należy rozpocząć od przesłania pliku danych z ograniczonym podzbiorem najlepiej sprzedających się lub testowych produktów.
   • [ ] Należy aktywnie monitorować ruch za pomocą kodów UTM oraz analizować współczynniki konwersji i ROI przed podjęciem decyzji o skalowaniu i włączeniu całego katalogu.

Czy Twój sklep jest gotowy na rewolucję AI w e-commerce? Wyprzedź konkurencję z ChatGPT Merchants!

Handel konwersacyjny to nieodległa przyszłość, ale nowa rzeczywistość, która już teraz zmienia zasady gry. Jak pokazuje nasz raport, sukces w ekosystemie ChatGPT Merchants nie zależy od budżetu reklamowego, lecz od perfekcyjnego przygotowania technicznego i strategicznego. To szansa dla tych, którzy działają szybko i mądrze.

Jako agencja e-Partnerzy Marketingowi, specjalizujemy się w nawigacji po przełomowych technologiach w handlu internetowym. Pomożemy Ci wykorzystać ogromny potencjał handlu agencyjnego i dotrzeć do milionów nowych klientów.

Oferujemy kompleksowe wsparcie w przygotowaniu Twojego sklepu do wejścia na nową platformę:

• Audyt gotowości AEO (Answer Engine Optimization): Zidentyfikujemy mocne i słabe strony Twojego sklepu. Sprawdzimy kluczowe elementy, takie jak jakość plików produktowych (product feeds), wdrożenie danych strukturalnych (Schema.org – Schema.org ) oraz autorytet zewnętrzny Twoich produktów.
• Strategia wdrożenia: Doradzimy, jak zintegrować nowy kanał z obecnymi działaniami marketingowymi i które produkty wybrać, aby zmaksymalizować zwrot z inwestycji.
• Pomoc techniczna i operacyjna: Poprowadzimy Cię krok po kroku przez proces przygotowań, aby Twoje wejście do programu ChatGPT Merchants było płynne i skuteczne.

Nie pozwól, aby ta rewolucja Cię ominęła. Zdobądź przewagę pioniera i stań się liderem na nowej granicy e-commerce.

Skontaktuj się z nami już dziś, aby umówić się na bezpłatną konsultację. Sprawdźmy razem, jak możemy przygotować Twój biznes na sukces w erze AI!

Źródła wykorzystane w tym raporcie

https://nairametrics.com/2025/09/30/chatgpt-launches-instant-checkout-feature-for-users-to-shop-and-pay/

https://openai.com/index/buy-it-in-chatgpt

https://www.eesel.ai/blog/chatgpt-instant-checkout

https://www.flatlineagency.com/blog/chatgpt-agent-for-ecommerce/

https://www.thekeyword.co/news/openai-partners-with-shopify-for-direct-product-sales-on-chatgpt

https://indianexpress.com/article/technology/tech-news-technology/chatgpt-unveils-instant-checkout-feature-simplifying-purchases-within-chats-10280211

https://marginalrevolution.com/marginalrevolution/2025/09/i-was-curious-so-i-asked.html

https://www.marketplacepulse.com/articles/chatgpts-instant-checkout-is-an-instant-threat

https://timesofindia.indiatimes.com/technology/tech-news/openai-launches-instant-checkout-making-chatgpt-your-go-to-hub-for-ai-shopping-and-seamless-online-purchases/articleshow/124257617.cms

Specjalista ds. marketingu Przemysław Mrożek
 +48 883 100 260